·       Podstawa prawna: ustawa z dnia 17 października 2008r. o zmianie imienia i nazwiska (Dz. U. Nr 220, poz. 1414).

·       Podstawowe zasady dotyczące zmiany imienia lub nazwiska:

1. zmiana imienia oznacza zmianę na inne imię lub zmianę pisowni imienia;
2. zmiana nazwiska oznacza zmianę na inne nazwisko, zmianę pisowni nazwiska lub zmianę nazwiska ze względu na formę właściwą dla rodzaju żeńskiego lub męskiego;
3. zmiana nazwiska może dotyczyć nazwiska noszonego aktualnie lub nazwiska rodowego;
4. zmiana nazwiska noszonego po zawarciu małżeństwa, gdy jest ono tożsame z nazwiskiem rodowym, rozciąga się na to nazwisko, wyłącznie na żądanie wnioskodawcy;
5. wniosek o zmianę imienia lub nazwiska podlega uwzględnieniu, jeżeli jest uzasadniony „ważnymi względami”. Katalog powodów uzasadniających zmianę imienia lub nazwiska jest otwarty. Przepisy ustawy wskazują jedynie przykładowe sytuacje uzasadniające zmianę danych:
   • gdy aktualne imię lub nazwisko jest ośmieszające albo nielicujące z godnością człowieka;
   • na imię i nazwisko używane;
   • na imię lub nazwisko, które zostało bezprawnie zmienione;na imię lub nazwisko noszone zgodnie z przepisami prawa państwa, którego obywatelstwo również się posiada.
6. wniosek o zmianę nazwiska nie podlega uwzględnieniu, gdy wnioskodawca ubiega się o zmianę nazwiska na nazwisko historyczne, wsławione w dziedzinie kultury, nauki, działalności politycznej, społecznej albo wojskowej, chyba że posiada członków rodziny o tym nazwisku;

·       Osoby uprawnione do zmiany imienia i nazwiska:

1. obywatele polscy,
2. cudzoziemcy nieposiadający obywatelstwa żadnego państwa, jeżeli posiadają w RP miejsce pobytu stałego,
3. cudzoziemcy, którzy uzyskali w RP status uchodźcy – wyłącznie w przypadkach, gdy występują szczególnie ważne powody związane z zagrożeniem ich prawa do życia, zdrowia, wolności lub bezpieczeństwa osobistego.

·       Właściwość organów:

1. kierownik urzędu stanu cywilnego właściwy ze względu na miejsce pobytu stałego wnioskodawcy, a w przypadku braku takiego miejsca – kierownik urzędu stanu cywilnego właściwy ze względu na ostatnie miejsce pobytu stałego wnioskodawcy. Jeżeli nie można ustalić właściwości miejscowej ww. sposób – kierownik urzędu stanu cywilnego właściwy dla miasta stołecznego Warszawy;
2. wojewoda – jest organem odwoławczym od decyzji administracyjnych wydanych przez kierownika USC oraz sprawuje nadzór nad działalnością kierowników USC w zakresie realizacji obowiązków określonych w ustawie;
3. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji – sprawuje nadzór nad sprawami objętymi ustawą.

·       Dokumenty konieczne do przedłożenia:

1. Wniosek – złożony osobiście we właściwym urzędzie stanu cywilnego lub w przypadku osób zamieszkałych za granicą – w urzędzie konsularnym. Istnieje również możliwość korespondencyjnego przesłania wniosku, z zastrzeżeniem opatrzenia podpisu poświadczeniem notarialnym. Wniosek powinien zawierać:
   • dane osoby, której zmiana dotyczy (imię lub imiona, nazwisko, nazwisko rodowe, adres miejsca zameldowania na pobyt stały lub ostatni pobyt stały, a w przypadku ich braku – adres pobytu czasowego trwającego ponad 3 miesiące, numer PESEL);
   •  imię lub nazwisko, na jakie ma nastąpić zmiana;
   • uzasadnienie;
2. Odpisy zupełne aktów stanu cywilnego wnioskodawcy i jego małoletnie dzieci, o ile zmiana będzie rozciągała się również na nie;
3. Inne dokumenty potwierdzające zasadność żądań wnioskodawcy;
4. Dokument stwierdzający tożsamość (do wglądu).
5. W przypadku, gdy ww. dokument nie zawiera numeru PESEL należy dodatkowo przedłożyć powiadomienie o nadaniu numeru PESEL albo zaświadczenie o nadaniu tego numeru;
6. Dowód uiszczenia opłaty skarbowej w wysokości 37 zł.

·       Zmiana nazwiska małoletniego dziecka.

Zmiana danych dziecka może nastąpić w dwóch trybach:

1. zmiana nazwiska dziecka może być konsekwencją zmiany nazwiska jego rodziców. Zmiana nazwiska obojga rodziców rozciąga się na małoletnie dzieci i na dzieci, które zrodzą się z tego małżeństwa. Jeżeli zmiana nazwiska dotyczy tylko jednego z rodziców, rozciągnięcie jej na małoletnie dzieci wymaga zgody drugiego z rodziców.
2. zmiana imienia lub nazwiska może dotyczyć wyłącznie dziecka na pisemny wniosek jednego z rodziców / przedstawiciela ustawowego dziecka, pod warunkiem wyrażenia zgody drugiego z rodziców/ przedstawicieli ustawowych oraz dziecka, które ukończyło 13 lat.

Brak zgody jednego z rodziców na zmianę imienia lub nazwiska dziecka dopuszczalny jest wyłącznie w sytuacjach, gdy jeden z rodziców:

• nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych,
• nie żyje,
• nie jest znany,
• jest pozbawiony władzy rodzicielskiej.

WAŻNE!!!

• nazwisko może składać się najwyżej z dwóch członów (nie dotyczy obywateli posiadających podwójne obywatelstwo);
• po zmianie imienia można mieć najwyżej dwa imiona.